Aholi turmush darajasi ko‘rsatkichlarini ekonometrik modellar asosida prognozlash

Main Article Content

Islom Xolto‘rayev

Abstract

Ushbu tezis O‘zbekistonda aholi turmush darajasini baholashda ekonometrik modellar, xususan ARIMA modelidan foydalanishni o‘rganadi. Tadqiqot 2014–2023 yillardagi jon boshiga daromadlar statistik ma’lumotlariga asoslanadi va 2025–2029 yillarga prognoz beradi. ARIMA (1,1,0) modeli yordamida daromadlarning o‘sishi bashorat qilinadi, masalan, 2025-yilda 27 044,6 ming so‘m, 2029-yilda esa 36 610,3 ming so‘m. Regressiya tahlili yalpi ichki mahsulot va daromadlar o‘rtasidagi bog‘liqlikni tasdiqlaydi. Xorijiy tajribada, masalan, UNDP hisobotlarida ARIMA modelining qo‘llanilishi ko‘rib chiqiladi. Tadqiqot iqtisodiy rejalashtirishni takomillashtirish va ijtimoiy-iqtisodiy siyosatni optimallashtirishga xizmat qiladi, ammo uzoq muddatli prognozlarning aniqligi pasayishi ehtimolini hisobga oladi.

Article Details

Section

Articles

References

1. Xolto‘rayev I.I. Aholi turmush darajasini oshirish masalalari. Magistrlik dissertatsiyasi. Termiz davlat universiteti, 2025. (III bob, 3.3 bo'limdan).

2. ru.wikipedia.org https://ru.wikipedia.org/wiki/ARIMA.

3. Xolto‘rayev I.I. Aholi turmush darajasini oshirish masalalari. Magistrlik dissertatsiyasi. Termiz davlat universiteti, 2025. (3.3.2-jadval va 3.3.3-rasm).

4. Xolto‘rayev I.I. Aholi turmush darajasini oshirish masalalari. Magistrlik dissertatsiyasi. Termiz davlat universiteti, 2025. (3.3.4-jadval).

5. Xolto‘rayev I.I. Aholi turmush darajasini oshirish masalalari. Magistrlik dissertatsiyasi. Termiz davlat universiteti, 2025. (II bob, 2.3 bo'limdan).

6. Xolto‘rayev I.I. Aholi turmush darajasini oshirish masalalari. Magistrlik dissertatsiyasi. Termiz davlat universiteti, 2025. (Xulosa).

7. UNDP. Human Development Report 1990. – New York: Oxford University Press, 1990.